İlgili İçerikler
F.5.1.4. Güneş, Dünya ve Ay
Önerilen Süre: 6 ders saati
Konu / Kavramlar: Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketleri
Kazanımlar
F.5.1.4.1. Güneş, Dünya ve Ay’ın birbirlerine göre hareketlerini temsil eden bir model hazırlar.
İçindekiler
Güneş, Dünya ve Ay
Bulutsuz bir günde gökyüzüne baktığımızda Güneş’i, gece ise Ay ve yıldızları görürüz. Güneş Dünya ve Ay, ve bütün yıldızlar uzay adı verilen sonsuz bir boşluk içinde bulunmaktadır. Günümüzde Güneş Dünya ve Ay’ın küreye benzediğini biliyoruz.
Bilim insanları, uzay ve gök cisimlerinin gizemini çözmek amacıyla gözlem evleri kurmuş, teleskopu icat etmişlerdir. Teleskop, gök cisimlerini gözlemek amacıyla kullanılıp Güneş, Dünya ve Ay’ın bilinmeyen birçok yönünü çözmemizi sağlamıştır.
GÜNEŞ: Çok sıcaktır ve yanmakta olan gazlardan oluşan ateşten bir topa benzer. Çok güçlü bir ısı ve ışık kaynağıdır. Güneşin güçlü ışığı gözlerimiz için çok zararlıdır. Bu nedenle hiçbir zaman güneşe çıplak gözle, özellikle de teleskop ve dürbün ile bakılmamalıdır.
DÜNYA: Güneşin çevresinde dolanan bir gezegendir. Dünyanın katmanlardan oluşan bir küreye benzediğini dördüncü sınıfta öğrenmiştik.
AY: Küre biçiminde bir gök cismidir. Ay’dan gelen ışığın kaynağı Güneş’tir. Ay’ın kendi ışığı yoktur. Bu nedenle dürbün ve teleskopla bakılabilir.
- Yapılan gözlemlere göre, Ay’ın çapını 1 birim olarak kabul edersek Dünya’nın çapı 4 birim, Güneş’in çapı ise 400 birimdir. Diğer bir ifade ile Güneş’in çapı: Dünya’nın çapının 100, Ay’ın çapının ise 400 katıdır.
- Ay, Dünya’dan yaklaşık 348 bin km uzaklıkta, Dünya’ya en yakın gök cismidir. Güneş ise çok uzaktadır, yaklaşık olarak 150 milyon km. Güneş, Dünya’ya Ay’dan 400 kez daha uzaktadır. Güneş, Ay’dan çok büyük olmasına rağmen, Dünya’ya olan uzaklıklarının farklı olması nedeniyle aynı büyüklükteymiş gibi görünür. Camdan dışarı baktığınızda uzaktaki bir arabayı, yakındaki bir arabadan daha küçük görürsünüz. Çünkü cisimler uzaklaştıkça gerçek boyutlarından daha küçük görünürler. Aslında gerçekte aralarında bu kadar büyüklük farkı yoktur.
- Güneş Dünya ve Ay’ı büyüklüklerine göre sıralayacak olursak en büyük Güneş, sonra Dünya, sonra Ay şeklinde sıralarız.
- Güneş’i basketbol topuna benzetecek olursak Dünya’yı nohut, Ay’ı da mercimek tanesine benzetebiliriz.
Uzay Tarihi
- İlk uzay aracı, aynı zamanda Dünya’nın ilk yapay uydusu Sputnik 1, 04 Ekim 1957’de Dünya yörüngesine yerleşmiştir.
- 03 Kasım 1957′ de fırlatılan Sputnik 2 uydusu, Laika adlı bir köpekle birlikte uzaya fırlatıldı. Böylelikle ilk kez bir canlı uzaya gönderilmiş oldu.
- Uzaya çıkan ilk insan Yuri Gagarin,12 Nisan 1961’de Vostok uzay aracıyla uzay yolculuğuna çıkmıştır. Dünya’nın yörüngesinde tur atmıştır. Uçuşu 1,5 saat sürmüştür. Maalesef geri dönememiştir.
- Ay’a ilk uzay yolculuğu 16 Temmuz 1969 tarihinde gerçekleşmiştir.
- Apollo 11 isimli uzay aracı ile Ay’a ayak basan ilk astronot Neil Armstrong‘dur.
