İlgili İçerikler
Fiziksel ve Kimyasal Değişimler konusu 8. Sınıf 4. Ünitenin ikinci konusudur.
F.8.4.2. Fiziksel ve Kimyasal Değişimler
Önerilen Süre: 4 ders saati
Konu / Kavramlar: Fiziksel değişim, kimyasal değişim
Kazanımlar
F.8.4.2.1. Fiziksel ve kimyasal değişim arasındaki farkları, çeşitli olayları gözlemleyerek açıklar.
Fiziksel ve Kimyasal Değişimler
A-) Fiziksel Değişim
- Maddenin sadece dış görünümünde meydana gelen değişmelere fiziksel değişim denir.
- Maddenin yapısı (kimliği )değişmez, sadece tanecikler arasındaki boşluk değişir.
- Madde yine aynı maddedir fakat görünümü değişmiştir.
- Bazı fiziksel değişikliklerde madde tekrar eski halini alabilir.
Fiziksel Değişim Hangi Olaylarda Görülür
1. Hal değişimi
Buzun erimesi, suyun buharlaşması, yağın donması
2. Çözünme
Şekerin, tuzun suda çözünmesi
3. Ufalanma
Peynirin rendelenmesi, buğdayın öğütülmesi
4. Yırtılma
Kağıdın yırtılması, kumaşın yırtılması
5. Kırılma
Camın kırılması, buzun kırılması
6. Karışımlar
Kum ve çakılın karışması, kokunun odaya karışması
7. Genleşme-Büzülme
Suyun genleşmesi, demirin büzülmesi
8. Fiziksel Sindirim
Besinlerin ağızda dişlerle parçalanması, yağların safra sıvısı ile yağ damlacıklarına dönüşmesi fiziksel sindirimle gerçekleşir.
Not: Karışımlar iki ya da daha fazla maddenin kendi özelliklerini kaybetmeden bir araya gelmesiyle oluşur. Karışımı oluşturan maddeler kimliklerini kaybetmezler. Fiziksel olarak meydana geldiği için fiziksel yollarla ayrılırlar.
Tuz ve su karışımıyla tuzlu su olur. Tuzlu suyu buharlaştırsak tekrar tuz elde edilebilir.
Hal değişimi ve çözünme olaylarına dikkat. Bunlar genellikle kimyasal değişime benzetilebiliyor!!
B-) Kimyasal Değişim
- Maddenin iç yapısında meydana gelen değişmelere kimyasal değişim denir.
- Maddenin yapısı (kimliği) değişir.
- Kimyasal değişimde yeni özellikte maddeler oluşur.
- Kimyasal değişim sırasında renk değişimi, gaz çıkışı, ısı veya ışık yayılması gibi belirtiler gözlenir.
Not: Kimyasal değişimle beraber, fiziksel değişmede gözlenir.
Kağıt yandığında kağıt artık kağıt özelliği göstermez. Yeni maddeler oluşur. Kağıt ve oluşan külün de fiziksel özellikleri farklıdır.
Kimyasal Değişim Hangi Olaylarda Görülür
1. Yanma
Kağıdın yanması, kömürün yanması, ekmeğin yanması
2. Çürüme
Domatesin çürümesi, yaprakların çürümesi, tahtanın çürümesi
3. Paslanma
Çivinin paslanması, bakırın paslanması, gümüşün kararması (paslanması)
4. Pişirilme
Etin pişmesi, yemeğin pişmesi
5. Kızartılma
Patatesin kızartılması, balığın kızartılması
6. Mayalanma
Hamurun mayalanması, sütün mayalanması
7. Kokuşma
Etin kokuşması, yemeğin kokuşması
8. Küflenme
Peynirin küflenmesi, ekmeğin küflenmesi
9. Kimyasal Sindirim
Besinlerin tükürük, mide öz suyu, pankreas sıvıları içerisinde bulunan enzimlerle sindirilmesi
10. Solunum
Canlıların soluk alıp vermesi
11. Fotosentez
Bitkilerin fotosentez yapmaları
12. Kimyasal Tepkimeler (Reaksiyon)
Nötralleşme tepkimesi (Asit baz tepkimesi) Ayrışma tepkimesi (Bir bileşik ısı ile parçalanabilir yeni madde oluşur. )
Kimyasal ve Fiziksel Değişime Örnekler
1. Kanın pıhtılaşması: Kimyasal
2. Mumun erimesi: Fiziksel
3. Mumun yanması: Kimyasal
4. Naftalinin süblimleşmesi: Fiziksel
5. Soyulan elmanın kararması: Kimyasal
6. Elmanın soyulması: Fiziksel
7. Suyun yoğuşması: Fiziksel
8. Bitkinin büyümesi: Kimyasal
9. Camın erimesi: Fiziksel
10. Dişin çürümesi: Kimyasal
11. Kumla suyun karışması: Fiziksel
12. Tohumun çimlenmesi: Kimyasal
13. Şekerin tükürük ile parçalanması: Kimyasal
14. Suyun kaynaması: Fiziksel
15. Odunun talaş olması: Fiziksel
16. Sütün mayalanması: Kimyasal
17. Yoğurttan ayran yapılması: Fiziksel
18. Kibritin yanması: Kimyasal
19. Çamaşır suyunun kumaşı beyazlatması: Kimyasal
20. Asit yağmurlarının oluşması ve canlılara zarar vermesi : Kimyasal
21. Gökkuşağı’nın oluşması: Fiziksel
22. Bakır telin elektriği iletmesi: Fiziksel
23. Odunun kömüre dönüşmesi: Kimyasal
24. Yaprağın sararması: Kimyasal
25. Domatesin olgunlaşması: Kimyasal
26. Sütten yağın ayrılması: Fiziksel
27. Safra sıvısının yağla karışması: Fiziksel
28. Üzüm suyundan sirke yapılması: Kimyasal
29. Limon suyu ile sirkenin karışması: Kimyasal
30. Oksijenin suda çözünmesi: Fiziksel
31. Kumdan cam yapılması: Kimyasal
32. Erimiş cama şekil verilmesi: Fiziksel
33. Suya sandoz tableti atılması: Kimyasal
34. Katı iyodun ısıtılınca mor duman çıkarması: Fiziksel
